Blog

Türkiye'den Kanada'ya Nasıl İhracat Yapılır?

GENEL BAKIŞ

Günümüzde Kanada gelir, iş, eğitim, sağlık, çevre kalitesi, sosyal bağlantılar ve yaşam memnuniyetinde ortalamanın üzerinde bir performans sergilemektedir. Dünyanın 9. büyük ekonomisi olan Kanada, yüzölçümü olarak dünyanın en büyük 2. ülkesidir. Kanada, kurucu üyesi olduğu Dünya Bankası’nın “İş Yapma Kolaylığı” endeksinde 23. sırada yer almaktadır.

Kanada tarım ve gıda ürünlerinde önemli bir üreticidir, özellikle daha sıcak iklimlerde yetişen ürünlere talepte bulunur. Kanada’nın önde gelen sanayi sektörleri; otomotiv ve yedek parça, telekomünikasyon, uçak ve helikopter sanayii, elektrikli ve elektronik cihazlar, kimyasallar ve metal ürünleridir. Pek çok sanayi kolu, ABD üretimi ile entegre halde faaliyet göstermektedir. Ülkedeki imalat sanayiinin önemli bir kısmı ABD firmalarının Kanada şubeleri tarafından yürütülmektedir. ABD pazarına bu bağımlılık hali, Kanadalı üreticileri ABD pazarındaki ekonomik ve kurla ilgili dalgalanmalara karşı oldukça duyarlı hale getirmiştir. Ülkenin sanayi sektörleri aynı zamanda başta Çin ve diğer Asya ülkeleri olmak üzere düşük üretim maliyetli ülkelerden kaynaklanan rekabetten olumsuz etkilenmektedir.

20. yüzyılın başında doğal kaynaklarına dayalı olan ekonomi yüzyılın sonlarına doğru imalat ve hizmet sektörünün ağırlığı oluşturduğu bir yapıya bürünmüştür. Doğum oranının düşüktür ve Kanada’da işgücünü artırmak için göçmen politikası güdmektedir. Coğrafi büyüklüğü dolayısıyla nüfusun en sığ olduğu ülkelerdendir. Dünyadaki su kaynaklarının 1/7 sahip olan ülkede tarıma elverişli arazi ülkenin 1/12sidir. Buğday, yağlı tohum, mısır, soya fasulyesi başlıca tarımsal ürünlerdir. Doğal kaynak bakımından oldukça zengindir. Kanada Kalkanı olarak bilinen magmatik ve metamorfik kayaç kütlelerinin yoğun olduğu bölgede önemli rezervler bulunmaktadır. Dünya petrol rezervine sahip ülkede ayrıca uranyum, demir, nikel, çinko, bakır, asbest, kadmiyum, alüminyum, altın, kurşun, molibden, potas, kobalt, gümüş, kereste, tuz, kömür, doğal gaz başlıca doğal kaynaklardandır.

MAKROEKONOMİK GÖSTERGELER

SWOT ANALİZİ

Güçlü Yönleri: Kanada yaşam standardının yüksek, bol doğal kaynaklı, yüksek teknolojili endüstriyel bir ekonomiye sahiptir. 1994 yılından beri ticareti ve yatırımı artıran bölgesel ticaret anlaşmaları sayesinde ABD ekonomisiyle bütünleşmiştir. Bu yönüyle yeni işler başlatabilmek için oldukça elverişli bir yapıya sahiptir.

Zayıf Yönleri: Belirsiz düzenleyici ortam, ulaşım dar boğazlığının Kanada petrol sektörü için önümüzdeki çeyreklerin zor geçeceğine işaret etmektedir. Hane halkı borçluluğunun yüksek olmasının, büyümenin yavaşlayacağı önümüzdeki dönemde özel tüketim harcamalarında olumsuz etki yaratacağı tahmin edilmektedir. Uluslararası ticarette olası olumsuzluklar göz önünde bulundurulmalıdır.

Fırsatlar:

• Kanada, tarihsel olarak ya düşük bütçe açığı ya da fazlası vermiştir. Bu durum, diğer gelişmiş ülkelere göre kamu borcunun düşük kalmasında etkili olmuştur.
• Salgın döneminde Kovid-19’un etkisini azaltmak için diğer gelişmiş ülkelerin altında kalmıştır.
• ABD ve diğer büyük ekonomilerle olan yakın ticari bağlarına ek olarak, düşük borç seviyesi ve mütevazi borçlanma maliyetlerine sahip olması yüksek emeklilik yükümlülükleri, artan sağlık harcamaları gibi uzun vadeli mali zorluklara karşılık hazırlıklı olmasında etkilidir.

Tehditler:

• Kanada ekonomisinin emtia ile ilgili endüstrilerdeki ihracatında yüksek bağımlılığı, ABD ekonomisinde gerçekleşebilecek düşüşlere karşılık ekonomiyi savunmasız bırakmaktadır.
•  Bireysel eyaletlerin bazen farklı yönlere çekildiği federal yapı, federal bütçeye yönelik riskler yaratarak mali durumu zayıflatabilir.

TÜRKİYE’DEN KANADA’YA İHRACAT YAPARKEN BİLİNMESİ GEREKENLER

• Kanada liberal bir ticaret rejimi sürdürmektedir. Döviz kısıtlaması yoktur ve ithalat lisansları

yalnızca sınırlı sayıda mal için gereklidir. İthalatlar genellikle ithalat vergilerine tabidir. İhracat ve İthalat İzinleri Yasası kapsamında düzenlenen ürünler için ithalat lisansları gereklidir.

• Tarım ürünleri, demir-çelik mamulleri, silahlar ve mühimmat, hazır giyim ve tekstil, ilaçlar ve tıbbi cihazlar gibi belirli mal gruplarının ithalatında kota, izin vb. alınması talep edilebilmektedir.
• Kanada Dünya Ticaret Örgütü üyesidir. Ülkenin dış ticaret politikasına üç anlaşma yön vermektedir: NAFTA/USMCA, CETA ve CPTPP.
• Demir-çelik ürünlerinin önemli bölümünde korunma önlemi ve tarife kontenjanı ile ülke bazlı anti-damping ve sübvansiyon önlemleri uygulanmaktadır. Gıda ürünlerinin tamamı, kalite standartları ve etiketleme koşulları bakımından denetime tabidir. Alkollü içeceklerin büyük bölümü, tüketilecekleri eyaletlerdeki Alkollü İçkiler Komisyonu kanalı ile ithal edilmektedirler.
• Kanada ticari hayatında özellikle Ortadoğu, Hindistan, Pakistan ve Çin kökenli Kanada vatandaşı olan aracıların etkinliği göze çarpmaktadır. Dağıtım kanallarını da ellerinde bulunduran bu aracıların, ürünlerin pazarlanması bakımından sağladığı imkânların değerlendirilmesinde yarar bulunmaktadır.

TÜRKİYE VE KANADA TİCARİ İLİŞKİLERİ

Türkiye, 2021 yılında Kanada'ya 1,68 milyar dolarlık ihracat yaparken Kanada'dan 1 milyar dolarlık ithalat yapmıştır. 2021 yılındaki 2,7 milyar dolarlık ikili ticaret büyüklüğümüz ile Kanada, Türkiye'nin 39. büyük ticari ortağı konumundadır.

Kanada ile ticaret açısından Türkiye, net ithalatçı konumundadır. Ancak 2021 yılında ilk kez net ihracatçı konumuna gelmiştir. 2014'te 221 milyon USD olan dış ticaret açığı, 2017'de 1,1 milyar USD'ye yükselmiştir. Dış ticaret açığı 2018 ve 2019'da 600 milyon USD'ye gerilerken, 2020'de 73 milyon USD'ye yükselmiştir. 2021'de Türkiye dış ticaret fazlası verdi Kanada ile 608 milyon USD, ihracat %68 artarak 1,6 milyar USD'ye ulaştı ve ithalat bir milyar USD civarında sabit kaldığı görülmektedir. Ekonominin demir-çelik, makine ve demir-çelik sektörleri, Türkiye'nin toplam ihracatının %44'ünü, yaş sebze ithalatının %27'sini, %22'sini demir-çelik ve %7,5'ini enerji oluşturmaktadır.

Türkiye’nin Kanada’ya İhracatında Başlıca Ürün Grupları(Trademap, 2020) Türkiye’nin Kanada’ya ihracatının yaklaşık %85’ini sanayi ürünleri oluşturur iken geri kalan kısmı ise tarım ürünleri oluşturmaktadır. Sanayi ürünleri ihracatında başlıca ürün grupları otomotiv, gemi inşa sanayi, inşaat malzemeleri, hazır giyim ve ev tekstilidir. Tarım ve gıda sanayi ürünleri ihracatında ise fındık, zeytinyağı, kuru incir, kuru üzüm ve kuru kayısı yer almaktadır (T.C. Ticaret Bakanlığı, 2020).

TÜRKİYEDEN KANADAYA NASIL İHRACAT YAPILIR?

Kanada'nın resmi dilleri İngilizce ve Fransızca'dır. Ülkede her iki dili de konuşanların oranı %17’dir. Nüfusun geri kalanı İngilizce veya Fransızca bilmektedir. Quebec'te yalnızca Fransızca konuşan nüfus yoğunlaşmıştır. Quebec eyaletinin en büyük şehri ve Kanada'nın en büyük ikinci şehri olan Montreal'de İngilizce iletişim kurmak sorun değil, ancak Fransızca konuşmak tavsiye ediliyor ve takdir ediliyor.

Bunun dışında bilinmesi gereken bazı hususlar aşağıda belirtilmiştir:

1. a.      Anlaşmalar ve Vergiler

ü      Türkiye ve Kanada arasında “Çifte Vergilendirmeyi Önleme” ikili anlaşması bulunmaktadır. İki ülke arasında “Serbest Ticaret Anlaşması” bulunmadığı için ithalat ve ihracatta gümrük vergileri bulunmaktadır.

ü      Kanada’da Katma Değer Vergisi (KDV) bulunmamakla beraber Mal ve Hizmet Vergisi (GST) bulunmaktadır. Ancak ürün grubuna ve eyalete göre GST oranı değişebilmektedir.

ü      Vergi oranları eyaletlere bağlı olarak değişebilmektedir.

1. b.      Standartlar 

Kanada Standartlar Konseyi (SCC), Kanada'nın rekabetçi kalabilmesi için ulusal ve uluslararası standartların yanı sıra akreditasyon hizmetlerinin geliştirilmesini ve uygulanmasını kolaylaştırma çabalarını sürdürmektedir.

Çoğu ürün grubunun isteğe bağlı standartlarının bulunduğu Kanada'daki tüketiciler, özellikle güvenlik ve gıda ile ilgili standartlar konusunda yüksek bir farkındalığa sahiptir ve tüketim alışkanlıklarında standartları karşılamaları önemlidir.

1. c.       Paketleme ve Etiketleme 

Doğrudan tüketim ürünlerine ilişkin düzenlemeler, gıda ve besleyici olmayan tüketim ürünleri olmak üzere iki kategoriye ayrılmıştır. Gıda ve İlaç Kanunu, gıda ambalajlarının etiketlenmesini düzenler ve ambalajların üzerine besin değerlerinin yazılması zorunlu hale getirilmiştir.

Tüketicilerin satın aldıkları ürün hakkında doğru ve ilgili bilgileri alabilmeleri için etiketler ürün adı, net tutar, satıcı adı ve ithalat yeri gibi bilgileri içermelidir.

1. d.      Pazara Giriş Yolu 

Acenteler ve distribütörler: Yerel bir acente veya distribütörle işbirliği, Kanada'nın pazara açılma stratejisi için faydalıdır. Koşullar göz önüne alındığında, birden fazla yerel distribütör veya acente ile çalışmanız önerilir. Çoğu durumda, ülkedeki zincir marketler ithalattan perakende satışa kadar her şeyi halleder.

Doğrudan satış: Doğrudan satış, yakın coğrafi yakınlık ve gümrük anlaşmaları olan ülkeler için cazip bir seçenektir. Girilecek pazarda kapsamlı bir hakimiyet kurmak zor olsa da ihracattan getiri potansiyeli en yüksek olan yoldur.

E-ticaret: Kanada'da e-ticareti yoğun olarak kullanan ülkelerden biridir; Kanada şu anda dünyanın en büyük sekizinci e-ticaret pazarına sahiptir. Ayrıca, sosyal medya alıcıların satın alma kararları üzerinde etkili olmaktadır. Sonuç olarak e-ticaret kanalını tercih eden ihracatçılarımızı dijital ortamda kapsamlı bir pazarlama ve iletişim stratejisi uygulamaya yönlendirmektedir.

İş Kültürü

Kanada'da iş dünyasına çok kültürlü bir yaklaşım öne çıkıyor. Ülke çok sayıda etnik ve kültürel topluluğa ev sahipliği yapmaktadır. Kanada'daki iş görüşmeleri, Amerika Birleşik Devletleri'ndekilerden daha ciddi ve resmidir. Toplantı saatlerine dikkat etmek, dakik olmak, büyük şehirlerde toplantılara takım elbise ve kartvizit ile katılmakta fayda var.

Toplantılarda herkesin sırayla fikir beyan ettiği, sözünü kesmek gibi hareketlerin sadakatsizlik olarak algılandığı Anglo-Sakson bir yaklaşım ortaya çıkıyor. Hazırlık toplantılarına katılmak faydalıdır çünkü karar verme süreçleri somut kanıtlara ve muhakemelere dayanmaktadır.